In bedrijfsreglementen, arbeidscontracten en/of CAO’s staan afspraken van werkgevers en werknemers over wat zij van elkaar mogen verwachten. Beide partijen dienen zich aan de regeling te houden als een van deze afspraakvormen in een regeling is vastgelegd. Als er niets specifieks is geregeld, geldt de algemene wet- en regelgeving. De werknemer hoort in de basis altijd met de werkgever in gesprek te gaan. Die komt zijn verplichting immers niet na als die dat niet doet, omdat die op vooraf afgesproken tijdstippen diensten en vaardigheden heeft aangeboden tegen betaling in geld en eventueel goederen (zoals een gereedschap, een auto van de zaak of mobiele telefoon). Uiteraard kan het voorkomen dat een werknemer de afspraken die zijn vastgelegd in de overeenkomst niet kan nakomen door ziekte.
Een gesprek met de werkgever weigeren tijdens ziekte is in dat geval niet toegestaan, want de werknemer is verplicht om toe te lichten waarom die vindt dat hij niet kan werken. Daarnaast dienen er afspraken te worden gemaakt over het vervolg.
Informatie die de werkgever mag opvragen
De werknemer is bij een ziekmelding in het gesprek met de werkgever niet verplicht te vertellen wat zijn klachten zijn. Hij kan volstaan met aangeven welke taken hij niet kan uitvoeren en wat hem daarin beperkt. De werknemer kan er bijvoorbeeld melding van maken dat hij geen hele dagen kan werken, veroorzaakt door een oorzaak als een arm die niet goed gebruikt kan worden omdat de pols in het gips zit of slecht slapen. Het is de werkgever niet toegestaan om medische informatie op te vragen. Ook mag de werkgever niet vragen of de werknemer de huisarts heeft bezocht. Wel mag de vraag worden gesteld of de ziekte het gevolg is van een arbeidsongeval en of de werknemer adequate behandeling heeft gezocht. De werkgever heeft recht op die informatie omdat hij het recht op loondoorbetaling moet vaststellen. De werknemer moet daarom duidelijk maken welke beperkingen er zijn. Als dit bekend is, heeft de werkgever ook het recht om te weten wanneer herstel van functioneren wordt verwacht.
Beoordeling van ziekte en arbeidsongeschiktheid
De werknemer is verplicht om alle controlevoorschriften die door de werkgever zijn opgesteld tijdens het verzuim na te komen, voor zover die redelijk zijn in verhouding tot de wetgeving. Dit betekent niet dat de werkgever zelf de controletaak van de arbodienst of bedrijfsarts mag overnemen. Daarover bestaat duidelijke wetgeving. De beoordeling van ziekte en arbeidsongeschiktheid die daaruit voortvloeit, is aan de verzekeringsarts of de bedrijfsarts. Voordat hij kan worden gedwongen om een deskundige zoals een bedrijfsarts in te schakelen, mag de werkgever zichzelf wel eerst een oordeel vormen over een ziekmelding
Proactief verzuimbeleid
De bovengenoemde informatie houdt niet in dat een medewerker 24 uur per dag beschikbaar moet zijn voor zijn werkgever. Het betekent ook niet in dat een werkgever een zieke werknemer te pas en te onpas mag bellen. Op de normale werktijden hoort de werknemer beschikbaar te zijn voor overleg. Beide partijen kunnen het beste hun verwachtingen uitspreken en goede afspraken maken om misstanden te voorkomen. Maar de beste remedie schuilt in een proactief verzuimbeleid met behulp van een gecertificeerde arbodienst om ziekteverzuim te verlagen, zodat onduidelijkheden en problemen bij ziekte überhaupt niet aan de orde zijn.
